نویسنده مهندس سیامک عیسی پور
مبانی چاپگرهای جوهر افشان
چاپگرهای غیرتماسی
هد چاپگر
کارتریج
موتور Stepper
تسمه و میله تثبیت کننده
دستگاه تغذیه کاغذ
پورت های اینترفیس
جریان الکتریسته در اثر فشار
دو گروه از تکنولوژی تولید چاپگرها : چاپگرهای تماسی
عملیات چاپ
چاپگر های جوهر افشان از اواسط دهه 1980 مطرح و به سرعت متداول گردیدند. و قیمت مناسب چاپگر جوهر افشان نسبت به کیفیت و کارایی آنها یکی از دلایل اصلی رشد سریع آنها می باشد .
یک چاپگر جوهر افشان ، چاپگری است که برای ایجاد تصاویر ، قطرات ( ذرات ) بسیار کوچکی از جوهر را بر روی کاغذ پخش می کند ( پاشیدن ) .
موارد قابل مشاهده در خروجی های چاپگر جوهر افشان :
- قرار گرفت نقاط با دقت بالای 720 * 1440(Dpi )
- کوچک بودن نقاط ( ذرات ) بطوریکه ضخامت قطر این نقاط بین 50 تا 60 میکرون است ( از موی انسان کوچک تر، 70 میکرون )
- رنگهای متفاوت نقاط و ترکیب آنها با هم و تشکیل تصاویر با کیفیت بالا
مبانی چاپگرهای جوهر افشان
بخش های تشکیل شده یک چاپگر جوهر افشان :
1- هد چاپگر
2- کارتریج
3- موتور Stepper
4- تسمه
5- میله تثبیت کننده
6- دستگاه تغذیه کاغذ
7- پورت های اینتر فیس
8- حرارت در مقابل لرزش
9- عملیات چاپ
هد چاپگر
مهمترین المان در یک چاپگر جوهر افشان هد آن است .که دارای مجموعه ای از " افشانک ها " بوده که قطرات بسیار ریز جوهر را بر روی کاعذ پخش می کند.
کارتریج
کارتریج های چاپگر جوهر افشان از نظر رنگ و یا شرکت سازنده چاپگر دارای انواع مختلفی می باشند .مثلا" برای رنگ مشکی از یک کارتریج و یا رنگ مشکی با سایر رنگ ها از یک کارتریج واحد استفاده می شود .
موتور Stepper
Stepper یک موتور چاپگر جوهر افشان می باشد که باعث حرکت هد ( هد چاپ و کارتریج های مربوطه ) در طول کاغذ می گردد. برخی از چاپگر های جوهر افشان در زمان عدم استفاده از چاپگر دارای یک نوع خاص موتور برای "پارک نمودن " سیستم هد ، می باشند. بدین ترتیب سیستم هد چاپگر، پس از پارک شدن ، بصورت تصادفی حرکت نخواهند کرد .
تسمه و میله تثبیت کننده
اتصال دستگاه هد به موتور Stepper ، از طریق یک تسمه می باشد.
سیستم هد چاپگر جوهر افشان به منظور اطمینان از ثبات و استحکام هد در زمان حرکت ، از یک میله تثبیت کننده استفاده می کند .
دستگاه تغذیه کاغذ
این دستگاه از سه بخش مجزای تشکیل شده است :
سینی / تامین کننده کاغذ :اغلب چاپگر های جوهر افشان دارای یک سینی به منظور قرار دادن کاغذ می باشند. برخی دیگر از چاپگر های جوهر افشان از یک Feeder استفاده می نمایند.
غلتک ها : با استفاده از مجموعه ای غلتک ، کاغذ های موجود در سینی و یا Feeder به داخل چاپگر کشانده خواهند شد.
موتور Stepper تغذیه کاغذ : موتور فوق غلتک ها را به منظور حرکت کاغذ به میزان موردنیاز ، به حرکت در می آورد.
منبع تغذیه : اکثر چاپگرها دارای یک منبع تغذیه برق اختصاصی برای خود می باشند.
مدار کنترلی : یک برد مدار چاپی بوده که باعث کنترل تمام عناصر مکانیکی موجود در چاپگر می گردد.
پورت های اینترفیس
از متداولترین روش های ارتباط یک چاپگر جوهر افشان به کامپیوتر پورت موازی می باشد . که امروزه چاپگر های جوهر افشان جدید ، از پورت های USB نیز استفاده می نمایند. و برخی از چاپگرها نیز از طریق پورت سریال و یا پورت SCSI به کامپیوتر متصل گردند.
حرارت در مقابل لرزش
حباب حرارتی :
شرکت های " کانن" و " هیولت پاکارد" تکنولوژی حباب حرارتی را برای چاپگر جوهر افشان ارائه کرده اند . ترانزیستورهای خاصی در یک چاپگر حرارتی جوهرافشان ، باعث ایجاد حرارت می گردند، به گونه ای که حرارت فوق باعث تبخیر جوهر شده تا حباب مورد نظر ایجاد گردد. همزمان با گسترش حباب ، مقداری از جوهر از افشانک ها خارج و بر روی کاغذ می ریزد. زمانیکه حباب پخش گردید ، یک خلا باعث ممانعت از نشت بیشتر جوهر می گردد. چاپگرهائی از این نوع دارای 300 تا 600 افشانک ریز بوده و تمام آنها بصورت همزمان قطراتی را بر روی سطح کاغذ قرار خواهند داد. در شکل زیر افشانک های یک چاپگر با تکنولوژی حباب حرارتی را نشان می هد.
جریان الکتریسته در اثر فشار
شرکت " اپسون " تکنولوژی جریان الکتریسته در اثر فشار ارائه کرده است . در این تکنولوژی از کریستال های فشاری استفاده می گردد که برای هر افشانک از یک کریستال استفاده می گردد.( در پشت مخزن جوهر ) . کریستال همزمان با دریافت یک شارژ الکتریکی ضعیف ، باعث ایجاد ارتعاش در مخزن جوهر شده و همین امر باعث می گردد مقدار اندکی جوهر از افشانک خارج گردد. زمانیکه ارتعاش خاتمه یافت ، ارسال جوهر از طریق افشانک ها متوقف خواهد شد.
عملیات چاپ
عملیات متفاوتی پس از فعال نمودن گزینه " چاپ" در نرم افزارهای مربوطه ، انجام خواهد شد:
- ارسال اطلاعات موردنظر از طریق نرم افزار مربوطه برای درایور چاپگر
- ترجمه اطلاعات دریافتی توسط درایور ، به گونه ای که برای چاپگر قابل فهم باشند.در این مرحله درایور بررسی خواهد کرد که آیا چاپگر برای عملیات چاپ آماده است ؟
- اطلاعات مورد نظر توسط درایور از طریق پورت مربوطه در اختیار چاپگر قرار داده می شوند.
- چاپگر جوهر افشان اطلاعات ارسال شده توسط کامپیوتر را دریافت و بخشی از آنها را در یک بافر ذخیره می نماید. اندازه حافظه فوق می تواند محدوده ای از 512 کیلوبایت تا 16 مگابایت را شامل گردد. محدوده فوق بستگی به نوع چاپگر دارد.بطوریکه هر اندازه که میزان بافر فوق زیاد باشد ، امکان استقرار چندین سند برای چاپ فراهم خواهد شد.
- زمانی که چاپگر جوهر افشان برای مدت زمانی بیکار باشد ، بصورت خودکار عملیات پاکسازی هد انجام خواهد شد. پس از اتمام عملیات فوق که Clean Cycle نیز نامیده می شود ، چاپگر آماده چاپ درخواست های جدید خواهد شد.
- مدار کنترل کننده باعث فعال شدن موتور Stepper به منظور تغذیه کاغذ می شود. غلتک ها بحرکت در آمده و یک کاغذ از مخزن مربوطه ( سینی و یا Feeder) درون چاپگر کشانده می شود.
- پس از تغذیه کاغذ و استقرار آن در محل مربوطه ، موتور Stepper با استفاده از تسمه مربوطه باعث حرکت دستگاه هد در طول صفحه می شود. حرکت گام به گام موتور Stepper باعث تزریق جوهر از طریق افشانک های مربوطه در طول کاغذ می گردد.
- در هر ایستگاه تزریق ، قطرات متعددی بر روی کاغذ قرار می گیرد.
- در انتهای هرفاز چاپگر جوهر افشان ، کاغذ به میزان بسیار اندکی ( کسری از یک اینچ ) بسمت جلو کشانده می شود.
- فرآیند فوق تا تکمیل چاپ تمام صفحه تکرار خواهد شد. مدت زمان تکمیل چاپ یک صفحه، در چاپگر های جوهر افشان متفاوت است . از واحدی با نام PPM ( تعداد صفحه در دقیقه ) برای مشخص نمودن تعداد صفحات قابل چاپ در چاپگرها استفاده می گردد. مقدار فوق کاملا" متغیر بوده و به عوامل متفاوتی از جمله نوع چاپگر ، سپاه سفید ، رنگی و ... بستگی خواهد داشت .
- پس از اتمام عملیات چاپ ، هد چاپگر جوهر افشان به منظور ممانعت در مقابل حرکات تصادفی وآسیب های احتمالی " پارک " می گردد.
دو گروه از تکنولوژی تولید چاپگرها : چاپگرهای تماسی
دو تکنولوژی چاپگر های جوهر افشان تماسی و استفاده از مکانیزمهائی برای تماس با کاغذ و به منظور ایجاد خروجی مورد نظر :
نقطه ماتریسی : چاپگر های جوهر افشان ماتریسی از مجموعه ای محدود پین به منظور ضربه زدن به ریبون حاوی مرکب ، استفاده می نمایند. در این حالت پس از ضربه زدن پین به ریبون ، در نقطه تماس ریبون با کاغذ ، اثری ثبت خواهد شد. برآیند اثرات فوق خروجی مورد نظر را بوجود خواهدد آورد.
کاراکتری : چاپگر های جوهر افشان کاراکتری دارای یک " گردی" ( گوی ) و یا مجموعه ای از میله هائی است که شامل کاراکترها ( حروف و ارقام ) برجسته و تصویری از دستگاه تایپ کامپیوتری می باشند. کاراکتر مورد نظر به یک ریبون جوهری ، ضربه زده و باعث ثبت کاراکتر مورد نظر بر روی کاغذ می گردد. این نوع چاپگر جوهر افشان دارای سرعت و دقت لازم برای چاپ متن بوده و دارای محدودیت های فراوانی در رابطه با کاربردهای گرافیکی می باشند.
چاپگرهای غیرتماسی
در این نوع چاپگر ها ،تماسی با کاغذ در زمان ایجاد خروجی برقرار نمی گردد. چاپگرهای جوهر افشان در این گروه قرار دارند. این نوع چاپگرها دارای انواع متفاوتی می باشند . انواع چاپگرهای غیرتماسی :
چاپگر جوهر افشان : این نوع چاپگر ها از مجموعه ای " افشانک " برای پخش جوهر بر روی کاغذ اشتفاده می نمایند.
چاپگر لیزری : این نوع چاپگرها با استفاده از جوهر ( تونر ) ، الکتریسیته ساکن و حرارت باعث ایجاد خروجی مورد نظر بر روی کاغذ می گردند.